Europejski Tydzień Mobilności: kolej coraz bardziej dostępna dla każdego

Założenia Europejskiego Tygodnia Mobilności w tym roku skupiają się przede wszystkim na dostępności, powszechności, bezpieczeństwie i zrównoważonym rozwoju transportu. Jednym z ważniejszych punktów jest brak barier architektonicznych, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb osób z niepełnosprawnością. W PLK S.A. dostępność jest traktowana jako priorytet już na etapie projektowania inwestycji – ale co konkretnie oznacza to w praktyce?
Bezcenne wsparcie dla podróżnych
Na stacjach i przystankach osobowych Polskie Linie Kolejowe S.A. stosują szereg udogodnień, które ułatwiają poruszanie się pasażerom. Jednym z nich jest system oznakowania dotykowego dla osób niewidomych i niedowidzących. Ścieżki dotykowe zaprojektowane zgodnie z „Wytycznymi architektonicznymi dla infrastruktury pasażerskiej Ipi-1”, prowadzą podróżnych w prosty i czytelny sposób do kluczowych miejsc na stacji. Oprócz funkcji prowadzącej oznakowanie dotykowe – w postaci pól uwagi i pasów ostrzegawczych – pełni funkcję alarmującą, co zwiększa poziom bezpieczeństwa podróżnych. Dodatkowo na poręczach przy schodach i pochylniach montowane są tabliczki z informacjami w alfabecie Braille’a, dzięki którym osoby niewidome lub niedowidzące mogą łatwiej się zorientować w otoczeniu oraz potwierdzić kierunek drogi. Z kolei na dużych obiektach aglomeracyjnych są mapy tyflograficzne ze schematem układu stacji, również w alfabecie Braille’a.
Podstawowym rozwiązaniem zapewniającym dostępność peronów dla osób o ograniczonej mobilności są pochylnie. Gdy z przyczyn technicznych lub przestrzennych nie ma możliwości ich wybudowania, stosowane są urządzenia do komunikacji pionowej – te starszego typu, np. platformy przyschodowe, które stopniowo zastępowane są nowoczesnymi, bezobsługowymi dźwigami osobowymi, zgodnie z regulacjami unijnymi (wyposażone m.in. windy z monitoringiem wizyjnym oraz systemem bezpośredniego komunikowania się z serwisem technicznym).
Nie szukaj, a znajdziesz – cyfrowa informacja dla pasażerów
Polskie Linie Kolejowe S.A. rozwijają także dostępność cyfrową, oferując narzędzia do planowania podróży i informowania o niej w czasie rzeczywistym, tak by wesprzeć wszystkich użytkowników transportu kolejowego i uniknąć cyfrowego wykluczenia.
Na stacjach i przystankach osobowych są tablice z czytelną informacją dla podróżnych o dostępnych obiektach i usługach. W miejscach, w których podejmują oni decyzję co do dalszej trasy, montowane są tablice wskazujące możliwe kierunki. Obecnie na części stacji i przystanków są wyświetlacze krawędziowe, które prezentują informacje o pociągach odjeżdżających, przyjeżdżających lub kończących bieg przy konkretnym torze. Na niektórych stacjach stosowane są też wyświetlacze wielofunkcyjne – z danymi o najbliższych odjazdach i przyjazdach pociągów, a także z plakatowym rozkładem jazdy.
Spójność i aktualność informacji zapewnia Centralny System Dynamicznej Informacji Pasażerskiej (CSDIP), który gromadzi dane o planowanych i rzeczywistych godzinach przyjazdów i odjazdów, a następnie udostępnia je na wyświetlaczach, w komunikatach głosowych i innych nośnikach informacji pasażerskiej. System pozwala ujednolicić sposób przekazywania informacji na różnych stacjach i przystankach.
Kolejnym cyfrowym wsparciem jest Portal Pasażera - dostępny na stronie internetowej portalpasazera.pl i w aplikacji mobilnej, w trzech wersjach językowych: polskiej, angielskiej i ukraińskiej. Portal umożliwia wyszukiwanie połączeń, sprawdzanie rozkładu jazdy, przeglądanie aktualnych komunikatów zarządcy infrastruktury i przewoźników, a także dostęp do informacji o udogodnieniach i asyście dla osób z niepełnosprawnością oraz ograniczoną mobilnością. Portal spełnia wymogi ustawowe w zakresie dostępności cyfrowej i certyfikat WCAG, co pozwala korzystać z niego w sposób przyjazny dla wszystkich użytkowników.
Współpraca z lokalną społecznością
Polskie Linie Kolejowe S.A. aktywnie współpracują z samorządami terytorialnymi, realizując projekty odpowiadające na potrzeby mieszkańców. Przykładem jest inicjatywa obywatelska „Przejście do Olszynki”, zgłoszona przez mieszkańców warszawskich dzielnic Praga-Południe i Rembertów. Dzięki tej współpracy powstało bezpieczne przejście z sygnalizacją świetlną i rogatkami – na linii kolejowej nr 7 przy ul. Podolskiej na Grochowie oraz na linii nr 506 w rejonie ul. Podhalańskiej na osiedlu Wygoda. Nowa infrastruktura, otwarta 5 lipca 2024 r., nie tylko ułatwia dostęp do rezerwatu Olszynka Grochowska, ale także eliminuje tzw. „czarny punkt” – miejsce szczególnie niebezpieczne dla pieszych.
Kolej+ do 2029 roku – wspólna inwestycja w przyszłość regionów
Program Kolej+ odpowiada na potrzeby lokalnych społeczności, które przez lata pozostawały poza zasięgiem kolei. Wspólnie z samorządami Polskie Linie Kolejowe S.A. realizują projekty obejmujące rewitalizację istniejących linii, odbudowę i rozbudowę tras, a także budowę nowych połączeń oraz opracowanie dokumentacji projektowej dla przyszłych inwestycji. Dzięki Kolej+ więcej osób zyska dostęp do najbardziej ekologicznego środka transportu zbiorowego, a regiony poprawią połączenia z większymi ośrodkami. Program wspiera rozwój lokalnej infrastruktury, zwiększa komfort podróży i przyczynia się do wzrostu atrakcyjności wielu części kraju, eliminując wykluczenie komunikacyjne.