Ochrona kolei w służbie dla bezpieczeństwa: 105 lat Straży Ochrony Kolei
Powstanie i cele
Straż Kolejowa została ustanowiona 18 listopada 1918 roku, tuż po odzyskaniu niepodległości przez Polskę. Jej głównym zadaniem było: troszczenie się o bezpieczeństwo na kolei, ale także ochrona infrastruktury kolejowej. Obecnie jej kontynuatorka, Straż Ochrony Kolei, pełni funkcje ochronne na ponad 18 tys. kilometrów linii kolejowych [1]. To ponad pięciokrotnie więcej niż długość granic Polski. W ciągu ponad stu lat istnienia instytucja ta stała się nieodłącznym elementem troski o integralność i bezpieczeństwo polskiego systemu kolejowego. Jej rola w utrzymaniu płynności transportu oraz zapewnieniu bezpieczeństwa zarówno podróżnym, jak i przewożonym towarom, jest fundamentalna. Straż Ochrony Kolei w chwili obecnej zatrudnia około 3100 funkcjonariuszy w 16 komendach regionalnych, 78 posterunkach SOK[2].
Działania Straży Ochrony Kolei skupiają się na kilku kluczowych obszarach:
1. Bezpieczeństwo podróżujących
Jednym z głównych celów Straży Ochrony Kolei jest zapewnienie bezpieczeństwa pasażerom podróżującym koleją. Funkcjonariuszki i funkcjonariusze SOK regularnie kontrolują wagony i perony kolejowe, tym samym sprawiają, że podróżujący są chronieni przed niebezpieczeństwami związanymi z transportem kolejowym oraz aktami przemocy.
2. Ochrona infrastruktury
Infrastruktura kolejowa jest nie tylko kosztownym aktywem, ale także kluczowym elementem narodowej gospodarki i bezpieczeństwa. Straż Ochrony Kolei dba o to, by linie kolejowe, tory, mosty i tunele były należycie zabezpieczone.
3. Walka z przestępczością
SOK prowadzi także działania zmierzające do zwalczania nieuczciwych praktyk na terenach kolejowych. To obejmuje między innymi walkę z kradzieżami oraz wszelkimi działaniami, które mogą wpłynąć na działanie kolei.
Działania Straży Ochrony Kolei dzisiaj
105 lat po swoim powstaniu, Straż Ochrony Kolei nadal pełni niezastąpioną rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa na kolei. Jej funkcjonariusze są obecni na dworcach, obszarach klejowych i w pociągach, czuwając nad porządkiem i reagując na wszelkie sytuacje, które mogą zagrozić pasażerom czy infrastrukturze kolejowej.
W miarę jak technologia ewoluuje, tak samo rozwijają się i metody działania Straży Ochrony Kolei. Obecnie korzysta ona z nowoczesnych narzędzi, takich jak: kamery monitoringu, systemy alarmowe i komunikacja radiowa oraz nowoczesna broń, co pomaga w skutecznym wykonywaniu swoich zadań.
Do podstawowych zadań Straży Ochrony Kolei należą:
- kontrola przestrzegania przepisów porządkowych na obszarze kolejowym, w pociągach i innych pojazdach kolejowych,
- ochrona życia i zdrowia ludzi oraz mienia na obszarze kolejowym, w pociągach i innych pojazdach kolejowych.
Wykonując swoje zadania funkcjonariusz straży ochrony kolei ma prawo do:
- legitymowania osób podejrzanych o popełnienie przestępstwa lub wykroczenia, jak również świadków przestępstwa lub wykroczenia, w celu ustalenia ich tożsamości,
- ujęcia, w celu niezwłocznego doprowadzenia do najbliższej jednostki Policji osób, w stosunku do których zachodzi uzasadniona potrzeba podjęcia czynności wykraczających poza uprawnienia straży ochrony kolei,
- zatrzymywania i kontroli pojazdu drogowego poruszającego się na obszarze kolejowym i przyległym pasie gruntu w przypadku uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa lub wykroczenia przy użyciu tego pojazdu,
- nakładania grzywien, w drodze mandatu karnego, na zasadach określonych w Kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia,
- przeprowadzania czynności wyjaśniających, występowania do sądu z wnioskiem o ukaranie, oskarżania przed sądem i wnoszenia środków odwoławczych w trybie określonym w Kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia,
- stosowania środków przymusu bezpośredniego: siły fizycznej w postaci chwytów obezwładniających oraz podobnych technik obrony, miotacza gazowego, pałki służbowej, kajdanek i psa służbowego[3].
Każdy z nas, jako pasażer, odgrywa znaczącą rolę w tworzeniu bezpiecznej przyszłości kolejnictwa. Odpowiedzialność i przestrzeganie zasad bezpieczeństwa na kolei są kluczowe. Pamiętajmy, że zarówno bezpieczeństwo nasze, jak i innych podróżujących, często zależy od nas samych.
Warto przypomnieć że 1 czerwca 2012 Straż Ochrony Kolei uruchomiła czynny całodobowo ogólnopolski telefon alarmowy – 22 474 00 00. Jest on dostępny zarówno z telefonów stacjonarnych, jak i komórkowych.
Dziękujemy Straży Ochrony Kolei
Z okazji 105. rocznicy utworzenia Straży Ochrony Kolei, zespół kampanii "Bezpieczny Przejazd" pragnie wyrazić serdeczne podziękowania dla funkcjonariuszek i funkcjonariuszy Straży Ochrony Kolei za waszą trudną, ale niezwykle istotną pracę w służbie bezpieczeństwa kolejowego. Życzymy kierownictwu, funkcjonariuszom i pracownikom cywilnym Straży Ochrony Kolei kolejnych owocnych lat i sukcesów w realizacji swoich misji! Dzięki Wam, możemy spokojnie podróżować koleją, mając pewność, że ktoś czuwa nad naszym bezpieczeństwem.
[1]dane.utk.gov.pl/sts/infrastruktura/linie-kolejowe/20312,Linie-kolejowe-w-2022-r.html
