Bezpieczeństwo na przejazdach w Wielkiej Brytanii
Brytyjska kolej jest jedną z najbezpieczniejszych i najintensywniej eksploatowanych sieci kolejowych na świecie. Jednak przypadki wtargnięcia na tory, szczególnie dzieci, nadal się zdarzają. Office of Rail and Road (ORR) jest nieministerialnym departamentem rządowym odpowiedzialnym za regulacje ekonomiczne i bezpieczeństwo brytyjskich kolei oraz autostrad. Według jego danych w Wielkiej Brytanii w 2023 zdarzyły się 23 śmiertelne wypadki[1].
W odpowiedzi na to wyzwanie w 2021 r. branża kolejowa uruchomiła m.in. program „Switched On”, aby poprawić edukację dzieci w zakresie bezpieczeństwa na kolei[2]. Cel jest jeden: by dzieci lepiej rozumiały, jak ważne jest unikanie zagrożeń, jakie może stwarzać sieć kolejowa. Autorem kampanii jest państwowy zarządca infrastruktury kolejowej Network Rail Ltd. Kampania adresowana jest na do osób w 3 kategoriach wiekowych: 3-6, 7-11 oraz 12-16 lat.
Switched On – podróże z Suzi (3-6 lat)
To podróż w której najmłodsze dzieci dołączają do Suzi i jej mamy w drodze do rezerwatu przyrody. Podczas wycieczki uczestnicy przygody zdobywają odznaki za każdą ukończoną aktywność! Czekają ich tu dedykowane filmy i odpowiednio przygotowane interaktywne zabawy. Całość prowadzona jest na interaktywnej mapie zawierającej podgląd otrzymywanych odznak za kolejne ukończone etapy.
Switched On – „włączony” na każdą podróż (7-11 lat)
Tu akcja koncentruje się na rozwijaniu umiejętności właściwej oceny sytuacji i podejmowania decyzji. Zadaniem uczniów jest nie tylko zidentyfikowanie potencjalnych zagrożeń podczas ich własnych podróży, ale także o dostrzeżenie ryzykownego zachowania u innych. Korzystając z interaktywnej mapy, podczas tej podroży, uczniowie z najmłodszych klas szkoły podstawowej będą odkrywać m.in.: kulisy pracy kolejarzy, otrzymają też kolorowanki. Dla nauczycieli przygotowano prezentacje do prowadzenia zajęć szkolnych, dotyczących zasad bezpieczeństwa w okolicy terenów kolejowych.
Switched On - życie „włączone” (12-16 lat)
Tu nastolatki zapoznają się z multimedialnym studium przypadku gdzie samodzielnie, w małych grupach lub jako cała klasa mogą odkrywać, co naprawdę wydarzyło się podczas podróży grupy bliskich przyjaciół. Zbadają: wątki, poszlaki, wiadomości i rozmowy, aby dowiedzieć się, co mogło doprowadzić do incydentu. Wyposażone w raporty policyjne, nagrania z przesłuchań i zeznania świadków mają za zadanie poskładać historię w całość. Określając to, co naprawdę się wydarzyło i co można było zrobić, aby temu zapobiec. To działanie jest prowadzane łącznie z kampanią „You Vs Train”[3].
Inne działania mające na celu zmniejszenie ryzyka na przejazdach kolejowych
Oprócz witryny kampanii „Switched On” Brytyjski Network Rail Ltd. informuje na swoje stronie również o innych aspektach działań w dziedzinie bezpieczeństwa. Do pozostałych kampanii prowadzonych przez Network Rail Ltd., dotyczących działań edukacyjnych z profilaktyki bezpieczeństwa na kolei, wymienić należy m.in.: kampanię społeczną "You vs. Train", adresowaną do dorosłych i młodzieży. Jej celem jest uświadomienie społeczeństwa o niebezpieczeństwach i konsekwencjach prawnych wchodzenia na tory kolejowe. Podkreśla ryzyko, takie jak m.in. porażenie prądem z przewodów sieci trakcyjnej, potrącenie przez pociąg. Kampania dzieli się osobistymi historiami osób, które doświadczyły wypadków na torach, aby ukazać ich wpływ na życie i promować bezpieczeństwo wokół terenów kolejowych. Realizowano również kampanie: „Zadbaj o bezpieczeństwo z Thomasem” – ze znaną w Polsce lokomotywą z bajki „Tomek i Przyjaciele” oraz „Small Talk Saves Lives” poświęconą zapobieganiu samobójstw na kolei i wspieraniu osób, których one dotyczą.
Wybrane oznakowanie przejazdów kolejowo-drogowych w Zjednoczonym Królestwie[4].
Istnieje wiele różnych typów przejazdów kolejowo-drogowych, więc nie ma jednego zestawu zasad, z których możemy skorzystać. Jest jednak kilka kluczowych wskazówek, które warto stosować, niezależnie od tego, czy jest się kierowcą, pieszym czy innym użytkownikiem drogi[5]:
- Skoncentruj się – łatwiej jest „odpłynąć” zwracając większą uwagę na telefon, muzykę lub rozmowę niż na to, co dzieje się wokół Ciebie.
- Zatrzymaj się, spójrz i słuchaj – każde przejście jest inne, więc zawsze czytaj znaki i postępuj zgodnie z instrukcjami.
- Czy są jakieś znaki ostrzegawcze? Światła, rogatki, sygnały dźwiękowe – upewnij się, że rozumiesz, co oznaczają. Zawsze postępuj zgodnie z instrukcjami na każdym przejeździe.
- Sprawdź obie strony przed pokonaniem przejazdu – jeśli nadjeżdża pociąg, nie przekraczaj go. Pozostań za rogatką lub linią postoju, aż pociąg przejedzie. Pamiętaj, że pociągów może być więcej i mogą one nadjeżdżać z różnych kierunków.
- Przejedź szybko i bezpiecznie – upewnij się, że trasa wyjazdowa jest wolna i nie zatrzymuj się podczas przekraczania przejazdu.
Znak ostrzegawczy o przejeździe zabezpieczonym rogatką lub półrogatką oraz znak ostrzegawczy o przejeździe bez zabezpieczenia rogatką lub półrogatką
Dzwonki zawieszone nad drogą przed przejazdem, aby ostrzegać dźwiękowo kierowców, których pojazdy mogą przekroczyć bezpieczną wysokość pod siecią trakcyjną.
Krzyż św. Andrzeja ostrzegający o przejeździe bez zabezpieczenia rogatkami.
Długie niskie pojazdy mogą być narażone na ryzyko zatrzymania. Kierowcy takich pojazdów muszą zadzwonić przed przejechaniem przez przejazd.
Na dojeździe do przejazdu mogą znajdować się słupki wskaźnikowe. Dzielą one odległość między znakiem ostrzegawczym a linią zatrzymania na 3 równe części.
Tabliczka stosowana na przejazdach ze znakami ostrzegawczymi: wcześniejsze ostrzeganie o sygnalizacji świetlnej na przejeździe z rogatkami lub bez nich.
Świetlna sygnalizacja przejazdowa wyposażona jest w pomarańczowe światło ostrzegawcze oraz czerwone światła migające naprzemienne. Najpierw zapala się stałe pomarańczowe światło, następnie zaczynają migać światła czerwone. Oznacza to konieczność zatrzymania się przed przejazdem. Gdy rogatki się podniosą, nie należy kontynuować jazdy, dopóki światła nie zgasną.
Tabliczka wskazująca dojazd do telefonu na przejeździe oraz tabliczka „Telefon na przejeździe kolejowo-drogowym”
W przypadku zagrożenia można również skorzystać z telefonu komórkowego, numer alarmowym do NetworkRail to 03457 11 41 41 działający 24-godzinny na dobę, jeśli istnieje zagrożenie bezpieczeństwa, m.in.:
- ludzie, zwierzęta, drzewa, przedmioty na torze lub w jego pobliżu,
- uszkodzenie lub usterka na przejeździe,
- pojazd uderzył w wiadukt kolejowy,
- złamane rogatki lub otwarta rogatka umożliwiająca dostęp do toru podczas przejazdu pociągu[6].
Świetlny sygnał dla pieszych stosowany na niektórych przejazdach wskazuje, że przejście nie jest bezpieczne: pieszy powinien zatrzymać się na linii zatrzymania dla pieszych.
Żółte oznaczenia poziome wskazują obszar jezdni na przejeździe, który musi być wolny. Nie należy wjeżdżać do koperty.
Tabliczka z nazwą przejazdu i numerem telefonu do operatora kolejowego, montowana na przejazdach bez dedykowanego telefonu[7].
Kolejny pociąg nadjeżdża – jeśli światło jest widoczne. Jeśli na przejeździe znajduje się więcej niż jedna linia kolejowa, sygnał ten pojawi się również, jeśli zbliża się inny pociąg.
Przejazdy bez rogatek, szlabanów i sygnalizacji świetlnej, mają znaki "ustąp pierwszeństwa" nad tabliczką z symbolem lokomotywy.
Apel do pozostania Ambasadorką i Ambasadorem Bezpieczeństwa
Prezentacją zasad bezpieczeństwa i form edukacji w różnych częściach świata zwracamy uwagę na różnorodne formy przekazu kluczowych informacji. Przybliżenie różnic w oznakowaniu przejazdów ma za zadanie przybliżyć polskim kierowcom zasady bezpiecznego przekraczania torów poza granicami Polski. Niezależnie od szerokości geograficznej to od nas zależy nasze życie. Zachęcamy wszystkich by pozostali Ambasadorami Bezpieczeństwa i przyczynili się do poprawy standardów bezpieczeństwa na drogach w Polsce i za granicą. Pamiętajmy o przestrzeganiu lokalnych przepisów.
[1]https://dataportal.orr.gov.uk/popular-statistics/workforce-and-non-workforce-safety/
[2]https://switchedonrailsafety.co.uk/about/
[3]https://www.networkrail.co.uk/communities/safety-in-the-community/railway-safety-campaigns/trespass-campaigns/
[4]https://www.orr.gov.uk/sites/default/files/2022-04/common-traffic-signs-at-public-vehicular-road-level-crossings.pdf
[5]https://www.networkrail.co.uk/communities/safety-in-the-community/level-crossing-safety/using-level-crossings-safely/
[6]https://www.networkrail.co.uk/communities/contact-us/
[7]https://www.gov.uk/government/publications/know-your-traffic-signs/level-crossing-signs-and-signals