Pierwsza pomoc: resuscytacja krążeniowo-oddechowa
Pamiętaj, widząc wypadek, nie możesz przejść obok niego obojętnie, nawet jeśli w nim nie uczestniczyłeś. Znajomość zasad pierwszej pomocy jest niezwykle istotna, ponieważ czas odgrywa kluczową rolę. Właściwe reakcje mogą być decydujące dla ratowania życia lub zdrowia osób znajdujących się w niebezpieczeństwie. Dziś przyjrzyjmy się więc krok po kroku, jak postępować w sytuacjach awaryjnych, jakimi są zatrzymanie oddechu oraz akcji serca, które mogą mieć miejsce w samochodzie czy w pociągu.
1. Ocena sytuacji
Oceń stan poszkodowanego, delikatnie potrząśnij za ramiona i głośno zapytaj: „Czy wszystko w porządku?"
Jeżeli reaguje:
- Zostaw poszkodowanego w pozycji, w której go zastałeś, o ile nie zagraża mu żadne niebezpieczeństwo np. potencjalnie nadjeżdżający pociąg. Jeśli jest inaczej – koniecznie ewakuuj poszkodowanego i siebie z torów!
- Dowiedz się jak najwięcej o stanie poszkodowanego i wezwij pomoc, jeśli będzie potrzebna.
- Regularnie oceniaj jego stan. Jeśli poszkodowany reaguje (odpowiada, rusza się), monitoruj go i czekaj na przybycie służb medycznych.
Jeżeli nie reaguje:
- Głośno zawołaj o pomoc (nawet gdy nikogo nie widzisz – wołaj, jeśli kogoś zauważysz, wskaż palcem i powiedź: „Proszę tu zostać. Będzie mi Pan/Pani potrzebny(a).”
- Jeśli nie ma odpowiedzi – załóż, że poszkodowany jest nieprzytomny.
2. Sprawdzenie oddechu
Połóż poszkodowanego na plecach na płaskiej powierzchni – koniecznie poza torami, co najmniej metr od nich. Odsłoń twarz poszkodowanego, udrożniając drogi oddechowe. Zgodnie z zasadą „widzę, słyszę, czuję” oceń prawidłowość oddechu:
- wzrokiem oceń ruchy klatki piersiowej;
- nasłuchuj przy ustach poszkodowanego szmerów oddechowych;
- staraj się wyczuć ruch powietrza na swoim policzku.
W pierwszych minutach po zatrzymaniu krążenia poszkodowany może słabo oddychać lub wykonywać głośne, pojedyncze westchnięcia. Nie należy ich mylić z prawidłowym oddechem. Na ocenę oddechu przeznacz dokładnie 10 sekund.
Jeśli oddech jest prawidłowy:
- monitoruj stan poszkodowanego;
- wyślij kogoś lub sam udaj się po pomoc (zadzwoń na numer alarmowy 112);
- regularnie oceniaj oddech.
Jeżeli masz jakiekolwiek wątpliwości czy oddech jest prawidłowy, działaj tak, jakby był nieprawidłowy[1].
3. AED
Jeśli wiesz, że w pobliżu znajduje się AED (automatyczny defibrylator zewnętrzny, ang. automated external defibrillator) wyślij kogoś aby go przyniósł. Jeżeli jesteś sam pozostań z poszkodowanym i w razie potrzeby rozpocznij resuscytację krążeniowo-oddechową (RKO).
Postępuj zgodnie z poleceniami głosowymi i wizualnymi defibrylatora. Podczas podłączania i używania AED należy kontynuować RKO, minimalizując przerwy w uciśnięciach klatki piersiowej.
4. Jeżeli poszkodowany nie reaguje i nie oddycha
Podejmij resuscytację krążeniowo-oddechową:
- uklęknij obok poszkodowanego;
- ułóż nadgarstek jednej ręki na środku klatki piersiowej poszkodowanego;
- ułóż nadgarstek drugiej ręki na już położonym;
- spleć palce obu dłoni i upewnij się, że nie będziesz wywierać nacisku na żebra poszkodowanego; nie uciskaj nadbrzusza ani dolnego końca mostka;
- pochyl się nad poszkodowanym, wyprostowane ramiona ustaw prostopadle do mostka i uciskaj na głębokość 4-5 cm;
- po każdym uciśnięciu zwolnij nacisk na klatkę piersiową, nie odrywając dłoni od mostka; powtarzaj uciśnięcia z częstotliwością 100/min (nieco mniej niż 2 uciśnięcia/s);
- okres uciskania i zwalniania nacisku (relaksacji) mostka powinien być taki sam;
- po wykonaniu 30 uciśnięć klatki piersiowej udrożnij drogi oddechowe, odginając głowę i unosząc żuchwę;
- zaciśnij skrzydełka nosa, używając palca wskazującego i kciuka ręki umieszczonej na czole poszkodowanego;
- pozostaw usta delikatnie otwarte, jednocześnie utrzymując uniesienie żuchwy;
- weź normalny wdech i obejmij szczelnie usta poszkodowanego swoimi ustami, upewniając się, że nie ma „przecieku” powietrza;
- wdmuchuj powoli powietrze do ust poszkodowanego przez około 1 sekundę (tak jak przy normalnym oddychaniu), obserwując jednocześnie czy klatka piersiowa się unosi, dopiero taki oddech ratowniczy jest efektywny;
- utrzymując odgięcie głowy i uniesienie żuchwy, odsuń swoje usta od ust poszkodowanego i obserwuj czy podczas wydechu opada jego klatka piersiowa;
- jeszcze raz nabierz powietrza i wdmuchnij do ust poszkodowanego, dążąc do wykonania dwóch skutecznych oddechów ratowniczych;
- następnie ponownie ułóż ręce w prawidłowej pozycji na mostku i wykonaj kolejnych 30 uciśnięć klatki piersiowej;
5. Kontynuacja RKO
Kontynuuj sekwencję 30 uciśnięć i 2 oddechów, do momentu powrotu spontanicznego krążenia lub przybycia służb medycznych. Podczas RKO zmieniaj się z innymi ratownikami.
#ŻółtaNaklejkaPLK ratuje życie
W przypadku zdarzenia na przejeździe i konieczności wezwania pomocy na przejeździe kolejowo-drogowym odszukaj Żółtą Naklejkę PLK. Znajduje się ona zawsze na obudowie napędu rogatkowego lub na krzyżu św. Andrzeja od strony torów. Zadzwoń na telefon alarmowy 112, podaj operatorowi numer przejazdu i powiedz co się stało. Cały opis jak zgłaszać zdarzenia na przejazdach znajdziesz w artykule Co robić, gdy jesteś świadkiem zdarzenia na przejeździe?
Pamiętaj o zachowaniu ostrożności i trosce o bezpieczeństwo zarówno swoje, jak i innych uczestników ruchu. #ŻółtaNaklejkaPLK oraz umiejętność reakcji w sytuacjach awaryjnych są kluczowe w podejmowaniu decyzji dotyczących bezpieczeństwa, życia i zdrowia. Stając się Ambasadorką lub Ambasadorem Bezpieczeństwa, dołączasz do społeczności osób rozsądnych i wrażliwych.
Autor opracowania nie ponosi odpowiedzialności za błędy wynikające ze złej interpretacji materiałów oraz za efekty zastosowania w praktyce informacji przedstawionych w niniejszym opracowaniu.
[1]www.gov.pl/attachment/9995a47c-276f-4ab6-ad51-8cfd34a6892f
