Dzień bez samochodu

W dniach od 16 do 22 września obchodzony jest Europejski Tydzień Zrównoważonego Transportu. W 2000 roku z inicjatywy Komisji Europejskiej 22 września został ustanowiony jako Ogólnoeuropejski Dzień bez Samochodu, a w Polsce jest obchodzony od 2002 roku. 

Ikonka kalendarza i przekreślonego samochodu, podpis: Dzień bez samochodu

Projekt ma na celu promowanie niskoemisyjnych i ekologicznych środków transportu, takich jak hulajnogi, rowery czy deskorolki oraz ich nowoczesne wersje elektryczne. W grupowym transporcie zielonym najważniejsza jest kolej. Rezygnacja z jazdy samochodem na rzecz pociągów zmniejsza emisję szkodliwych zanieczyszczeń, a tym samym chroni środowisko i planetę. 

Alternatywy a bezpieczeństwo 

Z okazji tego dnia w wielu miejscowościach otrzymujemy możliwość bezpłatnego skorzystania z  komunikacji miejskiej, bądź wypożyczenia roweru całkowicie za darmo. Warto dzisiaj zrezygnować z auta i spróbować dojechać środkiem transportu publicznego do pracy. Taką podróż możemy umilić sobie czytaniem książki lub oglądaniem filmu.

Równie ciekawą opcją jest skorzystanie z hulajnogi elektrycznej, która w ostatnich latach zyskała popularność. Zakres regulacji prawnych w jej funkcjonowaniu wielokrotnie się zmieniał, a tutaj przypominamy najważniejsze z nich. Poruszając się hulajnogą jesteśmy zobligowani do korzystania ze ścieżki dla rowerów. Maksymalna prędkość, z jaką możemy się poruszać na ścieżce to 20 km/h, a jazda powinna być zbliżona do tempa, z jakim porusza się pieszy 1 .To oni również mają pierwszeństwo i nie należy im utrudniać ruchu.

Na dłuższe podróże zdecydowanie polecamy wybranie kolei. Jest  nie tylko bardzo ekologiczna, ale również nisko  budżetowa, ponieważ oferta biletowa zawiera wiele zniżek. Transport samochodowy stanowi największe źródło emisji tlenków azotu i jest odpowiedzialny za ok. 8% krajowej emisji pyłu zawieszonego PM10. Udział kolei w transporcie na terenie Unii Europejskiej wynosi około 19% 2. Nastawiony na ciągły rozwój i  dodatkowe inwestycje transport kolejowy ma sprostać wizji Komisji Europejskiej, która zakłada podwojenie do 2030 roku natężenia przewozów kolei wysokoprzepustowej. Transport na terenie wspólnoty nadal odpowiada za jedną czwartą emisji gazów cieplarnianych 3, a stała jego redukcja w tym obszarze będzie też kluczowa do realizacji Fit For 55 (W europejskim prawie o klimacie zapisano obowiązkowy unijny cel klimatyczny: ograniczenie emisji w UE o co najmniej 55% do 2030 r.).

Równowaga i rozwaga

Dzięki kolejowemu transportowi regionalnemu również w Polsce duże miasta mają szanse znacznie ograniczyć korki, co przekłada się na niższą emisję smogu. Niech z ambitnymi planami innowacji i postępu idą również zrównoważone regulacja bezpieczeństwa. Kolej w Polsce cieszy się dużym zainteresowaniem, co odnotowujemy w statystykach.

Urząd Transportu Kolejowego podał wyniki przewozów kolejowych w 2022 roku. Okazuje się, że statystyczny Polak podróżował w zeszłym roku koleją 9,1 razy. To o blisko trzy podróże więcej niż w 2021 roku, gdy statystycznie Polak jechał pociągiem 6,4 razy. Rok 2023 również zapowiada się obiecująco. Łącznie w pierwszym półroczu z kolei skorzystało 181,6 mln pasażerów, o 14,9 proc. więcej niż w pierwszym półroczu 2022 .

Z powodu święta oraz rosnącego zainteresowania koleją powtarzamy zasady bezpieczeństwa obowiązujące na przejazdach kolejowo-drogowych. Zawsze zatrzymaj się i  upewnij, czy z lewej lub z prawej strony nie nadjeżdża pociąg. Wystarczy chwila nieuwagi, aby doprowadzić do tragedii. Pamiętajmy, że pociąg zawsze ma pierwszeństwo, a pośpiech nigdy nie jest dobrym doradcą. Próba przekroczenia torów po zapaleniu czerwonego światła i  opuszczeniu rogatek bądź przechodzenie przez tzw. dzikie przejścia może skończyć się tragicznie. Takie „dzikie przejścia” można zgłaszać na stronie internetowej „Bezpiecznego Przejazdu”. Klikając w okienko „Zgłoś usterkę” otrzymujemy formularz do wypełnienia, gdzie podajemy najważniejsze informacje dotyczące niebezpieczeństwa.

Ku przestrodze

W sierpniu 2023 roku miało miejsce 26 wypadków z udziałem pieszych w miejscach niedozwolonych. W ich wyniku zginęło, 17 osób a 2 zostały ciężko ranne. W całym bieżącym roku na przejazdach wydarzyło się 142 wypadków i kolizji, w których 110 osób zginęło, a 14 zostało ciężko rannych. Przerwy i ograniczenia w ruchu pociągów w związku z wypadkami i kolizjami wyniosły w sierpniu prawie 57 godzin 5 . Aby te dane konsekwentnie obniżać przypominamy o  znajdującej się na przejazdach kolejowo-drogowych Żółtych Naklejkach PLK. To dodatkowe oznakowanie, które jest umieszczone na boku sterownika rogatki albo na krzyża św. Andrzeja od strony torów. Posiada indywidualny numer identyfikacyjny przejazdu, ułatwiając lokalizację wypadku lub zagrożenia, numer alarmowy 112 oraz numery awaryjne.

Jeszcze raz apelujemy o dbanie o własne bezpieczeństwo i osób, które znajdują się wokół nas. Dzień bez samochodu to doskonała okazja do świętowania ekologicznych form transportu, ale nie zwalnia nas od zachowania rozwagi na drodze.


Ruch drogowy, JEDNOŚLADEM BEZPIECZNIE DO CELU – HULAJNOGA ELEKTRYCZN, Policja.pl, https://dlakierowcow.policja.pl/dk/profilaktyka/218047,Jednosladem-bezpiecznie-do-celu-hulajnoga-elektryczna.html

Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, 22 września - Dzień bez Samochodu, powietrze.gios.gov.pl/pjp/content/show/1003162

Rada Europejska Rada Unii Europejskiej, Polityka transportu kolejowego, www.consilium.europa.eu/pl/policies/rail-transport-policy/

4 Andrzej Mandel, Rekord polskiej kolei. Tylu pasażerów jeszcze w XXI w. nie przewiozła, Rzeczpospolita, www.rp.pl/transport/art38873001-rekord-polskiej-kolei-tylu-pasazerow-jeszcze-w-xxi-w-nie-przewiozla

Statystyki wypadków – sierpień 2023, Bezpieczny Przejazd, bezpieczny-przejazd.pl/aktualnosci/detail/statystyki-wypadkow-sierpien-2023/