Pierwsza pomoc: tamowanie krwotoku zewnętrznego i jak działać w przypadku amputacji urazowej

Gdy jesteśmy świadkami niebezpiecznego zdarzenia lub wypadku mamy obowiązek udzielenia pomocy osobie, której zdrowie lub życie jest zagrożone. Ten obowiązek nakładają na nas przepisy. Pamiętaj, widząc wypadek nie możesz przejść obok niego obojętnie, nawet jeśli w nim nie uczestniczyłeś.

Ręka z raną, która jest bandażowana. Napis - pierwsza pomoc, tamowanie krwotoku, amputacja urazowa.

Znajomość zasad pierwszej pomocy jest niezwykle istotna, ponieważ czas odgrywa kluczową rolę. Właściwe reakcje mogą być decydujące dla ratowania życia lub zdrowia osób znajdujących się w niebezpieczeństwie. W tym artykule omówimy podstawowe zasady pierwszej pomocy w przypadku ran i krwotoków zewnętrznych oraz amputacji urazowej.

Bez względu na rodzaj krwawienia, pierwsza pomoc opierać się będzie przede wszystkim na zatamowaniu upływu krwi u poszkodowanego. Znaczna utrata krwi może spowodować spadek jej ciśnienia w naczyniach, upośledzenie przepływu krwi w tkankach, prowadząc do wstrząsu krwotocznego a nawet zgonu[1].

Przed przystąpieniem do tamowania krwotoku pamiętajmy o używaniu rękawiczek. Następnie należy dokładnie zdezynfekować ranę i dopiero nałożyć na nią jałowy lub hemostatyczny opatrunek. W przypadku kończyn można zastosować opaskę uciskową (na ranę). Unikajmy stosowania waty czy ligniny, ponieważ mogą one przykleić się do rany i utrudnić jej gojenie. Ran nie należy dotykać  palcami ani żadnymi środkami niejałowymi.

Opatrunek hemostatyczny to nowoczesny rodzaj opatrunku wzbogacony o środki hemostatyczne – substancje hamujące krwawienie nawet w przypadku dużych ran zagrażających życiu. Zastosowanie takiego opatrunku minimalizuje utratę krwi.

Jeśli w ranie znajduje się ciało obce, to należy jedynie zatamować krwawienie i unieruchomić zranioną część ciała. W żadnym razie nie można wyjmować ciała obcego z rany, ani jej przemywać. Całość należy zabandażować bandażem, następnie wykonać presję bezpośrednią, wykorzystując dłoń,  naciskając przez opatrunek bezpośrednio na miejsce krwawienia. Jeśli krew przenika przez opatrunek, trzeba dodać kolejne warstwy. I ważne – jeśli to możliwe, nie odklejać opatrunku, aby uniknąć ponownego otwarcia ran.

Kiedy krwotok dotyczy kończyny, zaleca się jak najszybciej ją unieruchomić i ułożyć poszkodowanego w pozycji przeciwwstrząsowej, tj. na wznak z nogami uniesionymi 30 cm ponad poziom podłoża, a następnie przykryć go kocem. Jeśli rana dotyczy kończyny górnej – dobrze aby ją ułożyć powyżej poziomu serca. Do przyjazdu pogotowia należy monitorować stan chorego – jeśli doszłoby do zatrzymania krążenia, należy rozpocząć resuscytację.

Amputacja urazowa

W wyniku wypadku oprócz rany może zaistnieć amputacja urazowa czyli odcięcie części ciała. W takim przypadku z raną postępujemy analogicznie zabezpieczając kikut opatrunkiem. Należy pamiętać że amputowaną część ciała chirurg może przyszyć. Amputowany fragment tkanki należy opatrzeć jałowym opatrunkiem i włożyć do foliowej torebki, którą następnie należy umieścić w wodzie z lodem w drugiej torbie foliowej.

Podczas udzielania pierwszej pomocy należy wyznaczyć osobę do wezwania zespołu ratownictwa medycznego. Jeśli jesteś sam – najpierw udziel pomocy, a następnie wezwij zespół ratunkowy.

Przypominamy: #ŻółtaNaklejkaPLK może uratować życie!

W przypadku zdarzenia i konieczności wezwania pomocy na przejeździe kolejowo-drogowym odszukaj Żółtą Naklejkę PLK. Znajduje się ona zawsze na obudowie napędu rogatkowego lub na krzyżu św. Andrzeja od strony torów. Zadzwoń na telefon alarmowy 112, podaj operatorowi numer przejazdu i powiedz co się stało. Cały opis jak zgłaszać zdarzenia na przejazdach znajdziesz w artykule Co robić, gdy jesteś świadkiem zdarzenia na przejeździe?

Pamiętaj o zachowaniu ostrożności i trosce o bezpieczeństwo zarówno swoje, jak i innych uczestników ruchu. #ŻółtaNaklejkaPLK oraz umiejętność reakcji w sytuacjach awaryjnych są kluczowe w podejmowaniu decyzji dotyczących bezpieczeństwa, życia i zdrowia. Stając się Ambasadorką lub Ambasadorem Bezpieczeństwa, dołączasz do społeczności osób rozsądnych i wrażliwych.

Autor opracowania nie ponosi odpowiedzialności za błędy wynikające ze złej interpretacji materiałów oraz za efekty zastosowania w praktyce informacji przedstawionych w niniejszym opracowaniu.


[1]  www.e-horyzont.pl/blog/pierwsza-pomoc-krwotoki