Po pierwsze: działaj! – Światowy Dzień Pierwszej Pomocy
Już od 22 lat z inicjatywy Międzynarodowego Ruchu Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca, w drugą sobotę września obchodzony jest Światowy Dzień Pierwszej Pomocy. Celem święta jest promocja szczególnego znaczenia pierwszej pomocy w ratowaniu ludzkiego zdrowia i życia, ale także innych działań pomocowych. Obecne czasy to dla nas sprawdzian z bezinteresowności i pomocy drugiemu człowiekowi. Nawet najprostsze sytuacje z życia codziennego są często prawdziwą lekcją z człowieczeństwa. Bycie świadkiem wypadku czy niebezpiecznego zdarzenia na przejeździe kolejowo-drogowym również wymaga od nas podjęcia niezwłocznych działań. I właśnie Światowy Dzień Pierwszej Pomocy ma nas w tym uświadamiać.
#ŻółtaNaklejkaPLK może uratować życie
Pośpiech, gapiostwo i brawura to wciąż bardzo częsty powód niebezpiecznych wypadków. W przypadku przejazdów kolejowo-drogowych wielu zapomina, że w tej sytuacji pociąg zawsze ma pierwszeństwo. Według statystyk, od początku roku na przejściach i przejazdach kolejowo-drogowych zdarzyło się 100 wypadków i kolizji, podczas których zginęło 25 osób, a 14 zostało ciężko rannych 1.
Co zrobić, kiedy widzisz wypadek na przejeździe kolejowo-drogowym?
Po pierwsze: działaj! W takiej sytuacji najważniejszy jest czas. Skorzystanie z Żółtej Naklejki PLK może uratować życie nam, naszym bliskim czy innym osobom, które uległy wypadkowi lub gdy nastąpiła awaria, a samochód utknął między rogatkami. Żółta Naklejka PLK jest umieszczona na odwrocie krzyża św. Andrzeja lub na napędzie rogatek i posiada trzy ważne informacje:
- indywidualny numer przejazdu kolejowo-drogowego,
- numer alarmowy 112,
- numer awaryjny.
Jeśli na torach doszło do wypadku lub samochód utknął na przejeździe kolejowo-drogowym, powinniśmy zadzwonić pod numer alarmowy 112. Z numeru awaryjnego korzystamy w sytuacji, kiedy zauważymy jakąś usterkę techniczną, np. wyłamaną rogatkę lub uszkodzony sygnalizator świetlny. Po wykonaniu tych działań, powinniśmy przystąpić do udzielenia pierwszej pomocy jeżeli w zdarzeniu są osoby poszkodowane.
Od początku 2022 roku operatorzy numeru 112 odebrali 5657 zgłoszeń dotyczących potencjalnych zagrożeń na przejazdach i terenach kolejowych, w tym w 133 przypadkach wstrzymano ruch kolejowy. Żółta Naklejka działa jak koło ratunkowe. Korzystanie z niej ma na celu zmniejszenie liczby wypadków oraz skrócenia czasu reakcji odpowiednich służb 2.
ABCD i SAMPLE, czyli jak postępować z poszkodowanym
Kiedy już zgłosimy zdarzenie za pomocą Żółtej Naklejki, przystępujemy do udzielenia pierwszej pomocy. Dobrze jest postępować według prostego schematu ABCD. W sytuacji, gdy osoba jest przytomna, są wokół niej bliscy lub świadkowie zdarzenia, należy również zebrać wywiad SAMPLE. Będą to niezbędne informacje dla ratowników medycznych, którzy przejmą od nas osobę poszkodowaną.
Schemat ABCD:
A – airway – sprawdzamy, czy drogi oddechowe są drożne. Jeżeli nie, musimy je udrożnić.
B – breathing – sprawdzamy, czy poszkodowany oddycha, przykładając głowę do jego twarzy i obserwując, czy jego klatka piersiowa się unosi. Jeśli nie, należy rozpocząć resuscytację krążeniowo-oddechową.
C – circulation – oceniamy, czy poszkodowany nie ma krwawień zewnętrznych. Jeżeli jakieś są, należy je zatamować. Sprawdzamy temperaturę skóry poszkodowanego i staramy się zapewnić mu komfort termiczny.
D – disability – oceniamy stań przytomności osoby poszkodowanej, zadając mu proste pytania, np. Jak masz na imię? Jaki mamy dzień tygodnia?
Wywiad SAMPLE:
S – symptomy – pytamy, co się stało, co dolega poszkodowanemu.
A – alergie – pytamy, czy poszkodowany jest na coś uczulony.
M – medykamenty – pytamy, czy poszkodowany przyjmuje jakieś leki.
P – poprzednia historia – pytamy, czy poszkodowany na coś choruje przewlekle.
L – lunch – pytamy, kiedy poszkodowany jadł ostatni posiłek.
E – ewentualnie – pytamy, czy poszkodowany pamięta, jak doszło do zdarzenia.
Pamiętasz jak wykonać RKO w sytuacji nagłego zatrzymania krążenia?
Coraz więcej osób zna zasady udzielania pierwszej pomocy. Ale ilu z nas rzeczywiście podjęłoby się przeprowadzenia resuscytacji krążeniowo-oddechowej? W 2013 roku Europejska Rada Resuscytacji stwierdziła, że gdyby ludzie chętniej zechcieliby udzielać pierwszej pomocy, 100 tysięcy osób rocznie w Europie mogłoby żyć 3. W świetle prawa, udzielenie pierwszej pomocy osobie poszkodowanej jest naszym obowiązkiem. Wciąż dla wielu nie jest to łatwe, z powodu towarzyszącego strachu, że coś zrobimy źle. Warto pamiętać, że podjęcie próby zwiększa diametralnie szansę na przeżycie poszkodowanego.
Kiedy poszkodowany nie oddycha, naszym pierwszym działaniem powinno być udrożnienie dróg oddechowych poprzez odchylenie głowy do tyłu i ponowne sprawdzenie oddechu. Resuscytacja krążeniowo-oddechowa (RKO), to działanie podejmowane u osób, w przypadku których doszło do nagłego zatrzymania krążenia. Polega na naprzemiennym uciskaniu klatki piersiowej oraz wykonywaniu tzw. sztucznego oddychania. W przypadku osoby dorosłej jest to 30 ucisków klatki piersiowej i 2 wdechy ratownicze. Czynność powinniśmy powtarzać do momentu, kiedy zauważymy, że poszkodowany zaczął oddychać lub do przyjazdu pogotowia ratunkowego.
Pamiętajmy, że znajomość zasad pierwszej pomocy okazać się może niezbędna do uratowania komuś zdrowia, a nawet życia. Zachęcamy do pogłębiania wiedzy w tym kierunku, brania udziału w szeroko dostępnych kursach oraz zapoznania się z podstawowymi informacjami dotyczącymi pierwszej pomocy przedmedycznej: https://www.gov.pl/web/zdrowie/pierwsza-pomoc.
1 https://bezpieczny-przejazd.pl/o-kampanii/statystyki/ (dostęp na: 06.09.2022)
2 https://bezpieczny-przejazd.pl/zolta-naklejka/ (dostęp na: 06.09.2022)
3 https://www.prc.krakow.pl/erc/InformacjaPrasowa2013.pdf
