"Stoi na stacji lokomotywa..." - Europejski Dzień Maszynisty!

Konduktor, kontroler biletów, kierownik pociągu - to ich zazwyczaj spotykamy podczas podróży pociągiem. Jednak istnieją osoby, których często nie widzimy, a są odpowiedzialni za prowadzenie tych wielkich pojazdów, a mianowicie maszyniści. Z tego powodu 16 września świętujemy Europejski Dzień Maszynisty.

Maszynista siedzący w kabinie lokomotywy.

Jednym z pierwszych maszynistów w Polsce był Leon Miastowski, który w 1844 roku poprowadził parowóz relacji Warszawa-Wiedeń. Pierwsze obchody Dnia Maszynisty w Polsce odbyły się w 1996 roku w Czerwieńsku. Pomysłodawcą święta jest organizacja „Autonomiczne Europejskie Związki Zawodowe Maszynistów ALE” zrzeszająca kolejarzy z Europy. W Polsce ich sprawy reprezentuje Związek Zawodowy Maszynistów Kolejowych. Aktualnie w PKP pracuje około 17 000 maszynistów, ich średnia wieku wynosi 42 lata, a pracę na stanowisku zaczynają już 20-letni stażyści. Ten zawód otworzył się również na kobiety, które są zatrudniane np. w IC czy KM. Poniżej przybliżamy Wam pracę maszynisty.

Ścieżka zawodowa

Każdy adept pracy w zawodzie maszynisty przechodzi przez rozbudowany etap nauki i praktyki. Do obowiązków maszynisty nie należy jedynie kierowanie lokomotywą, ale odpowiada również za całość taboru, w tym naprawę wszelakich usterek. Dobrze więc, aby każdy przyszły maszynista mógł wyróżnić się wykształceniem technicznym, co niewątpliwie pomoże mu w zrozumieniu zagadnień konstrukcji maszyn.

Przed każdym kandydatem do pracy jest wytyczona dokładna ścieżka rozwoju. Zaczyna się dwumiesięcznym szkoleniem z zasad funkcjonowania kolei i przepisów, które kończy się egzaminem licencyjnym. Uzyskanie licencji umożliwia podejście do kursu na świadectwo maszynisty, trwający zazwyczaj 20 miesięcy. Ten okres jest traktowany jako szeroka praktyka, poznawanie specyfikacji budowy pojazdów kolejowych oraz ich obsługi. Jednym z  najważniejszych elementów nowoczesnych szkoleń maszynistów jest nauka jazdy na symulatorze lokomotywy. To czas na popełnianie błędów, prowadzenie pociągu w różnych warunkach atmosferycznych czy praca z różnymi awariami maszyny. Takie realistyczne scenariusze jazdy pozwalają zaaklimatyzować się w warunkach, które będą panować na prawdziwych torach.

Maszynistę i sportowca niewiele dzieli  

Warunki stawiane przed pracownikami kolei są bardzo wygórowane oraz porównywalne ze sportowcami, co powoduje, że wiele osób nie zostaje maszynistami. Wymagana jest niemal perfekcyjna gotowość fizyczna, jak i nienaganna spostrzegawczość wiążąca się z  brakiem jakichkolwiek defektów związanych ze wzorkiem oraz słuchem. Maszyniści w większości odbywają 12-godzinną zmianę. Tak długi wymiar pracy wymaga odporności na zmęczenie. Bycie w kabinie lokomotywy przez taki długi czas nie pozwala na prace osobom z problemami z sercem lub cukrzycą. Na maszyniście powierzone jest wiele zadań. Musi mieć na uwadze bezpieczeństwo podróżujących pasażerów lub towaru jak i osób w ruchu drogowym. Z  tego względu musi nie tylko przestrzegać przepisów, lecz także pozostawać w stałym kontakcie z pozostałymi pracownikami, aby reagować na ewentualne zmiany na trasie. Praca maszynisty jest niezwykle ważna, a jak widać w powyższym opisie wymaga niezwykłych predyspozycji i zaangażowania.

Start pociągu od kuchni 

Rozpoczęcie dnia pracy maszynisty można podzielić na dwie procedury. Postępowanie przy rozpoczynaniu dnia pracy zależy od tego, czy pociąg rozpoczyna bieg w danej stacji, czy może przyjmowany będzie w  czasie wykonywania  trasy. Przy przejmowaniu pociągu dochodzi do zmiany maszynisty oraz do szybkiej kontroli pojazdu, po czym maszynista rusza w dalszą drogę.

W przypadku, gdy pociąg dopiero rozpoczyna bieg, maszynista najpierw musi udać się po lokomotywę i dokonać dokładnych oględzin pojazdu. Przed rozpoczęciem jazdy musi przetestować sygnały dźwiękowe, radio i światła oraz zgłosić gotowość do manewrów. Następnie wykonuje się najazd, łączenie oraz próbę hamulca.

Ambasadorowie Bezpieczeństwa z największym stażem 

Przed II wojną światową praca maszynisty była służbą mundurową, a sam zawód na ziemiach polskich istnieje ponad 179 lat. Co daje niepodważalny autorytet tej grupie zawodowej w  zakresie wiedzy i bezpieczeństwa na przejazdach kolejowo-drogowych. Maszyniści monitorują trasę cały czas i dbają o poprawny przejazd pociągu.

Pamiętajmy, że możemy ich wspierać w razie wypadku za pomocą żółtej naklejki. #ŻółtaNaklejkaPLK posiada indywidualny numer identyfikacyjny przejazdu, ułatwiając lokalizację wypadku lub zagrożenia. Daje to ekspozyturze możliwość wydanie polecenie wstrzymania ruchu i ograniczenia prędkości pociągów. 

Z okazji Europejskiego Dnia Maszynisty Kolejowego, składamy najlepsze życzenia naszym niezwykłym maszynistom, którzy codziennie pracują za „sterami” pociągów, zapewniając bezpieczną i sprawną podróż milionom pasażerów. Może to właśnie Ty w przyszłości dołączysz do tego grona?

 

Źródła:
https://www.nakolei.pl/pierwszy-maszynista-w-polsce-poprowadzil-parowoz-kolei-warszawsko-wiedenskiej/
https://www.pkp.pl/pl/fundacja-aktualnosci/2435-swietujmy-dzien-maszynisty
https://www.aplikuj.pl/porady-dla-pracownikow/1239/praca-maszynisty-fakty-ciekawostki-i-zarobki
https://utk.gov.pl/pl/aktualnosci/19299,Europejski-Dzien-Maszynisty-Kolejowego-poznaj-innowacyjne-symulatory-UTK.html
https://utk.gov.pl/pl/aktualnosci/19257,Nowe-zasady-egzaminow-na-licencje-i-swiadectwo-maszynisty.html
https://bezpieczny-przejazd.pl/aktualnosci/detail/jedzie-pociag-z-daleka-16-wrzesnia-europejski-dzien-maszynisty/
https://www.skm.warszawa.pl/16-wrzesnia-europejski-dzien-maszynisty-kolejowego/
https://bimkal.pl/kalendarz/dzien-maszynisty