Żółta Naklejka ratuje życie. Światowy Dzień Pierwszej Pomocy
Co roku w drugą sobotę września obchodzimy Światowy Dzień Pierwszej Pomocy. W tym roku będzie to 11 września. Święto zostało ustanowione przez Międzynarodowy Ruch Czerwonego Krzyża. Jego celem jest promowanie nauki pierwszej pomocy. Dzięki temu każdy może ratować życie, a szanse ofiar wypadków na powrót do zdrowia się zwiększają. Tymczasem jak podaje Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne, nagłe zatrzymanie krążenia (NZK) jest trzecią przyczyną śmierci w Europie. W Polsce poza szpitalem zatrzymania krążenia doświadcza 170 na 100 000 Polaków 1.
#ŻółtaNaklejkaPLK niezbędna jak apteczka
To właśnie skorzystanie z Żółtej Naklejki może uratować życie lub zdrowie nam i naszym bliskim w sytuacjach krytycznych na przejeździe kolejowo-drogowym – np. w razie awarii czy utknięcia auta między rogatkami. Dzięki sprawnemu posługiwaniu się informacjami zamieszczonymi na #ŻółtaNaklejkaPLK możemy uniknąć wypadku. #ŻółtaNaklejkaPLK znajduje się na odwrocie krzyża św. Andrzeja lub na napędzie rogatek. Znajdziemy na niej indywidualny numer przejazdu kolejowo-drogowego, numer alarmowy 112 oraz numer awaryjny (pod którym zgłaszamy usterki techniczne, np. wyłamane rogatki). Jakie kroki powinniśmy podjąć, żeby wygrać z czasem w sytuacji kryzysowej?
W razie zdarzenia na przejeździe, po oddaleniu się ze strefy niebezpiecznej, należy jak najszybciej zadzwonić pod numer alarmowy i podczas zgłoszenia podać dyspozytorowi rodzaj zagrożenia oraz indywidualny numer identyfikacyjny przejazdu kolejowo-drogowego. Pozwoli to osobie przyjmującej zgłoszenie na precyzyjną identyfikację miejsca, w którym doszło do niebezpiecznego zdarzenia. Następnie dyspozytor zadzwoni do ekspozytury PKP Polskich Linii Kolejowych S.A., która wyda polecenie wstrzymania ruchu pociągów lub ograniczenia ich prędkości. Operator zaalarmuje również, w zależności od potrzeby, odpowiednie służby: policję, straż pożarną i pogotowie ratunkowe.
Pozytywne skutki działania Żółtej Naklejki są widoczne już dziś. Od 1 czerwca 2018 do 31 sierpnia 2021 r. operatorzy numeru alarmowego 112 odebrali 15 277 zgłoszeń dotyczących potencjalnych zagrożeń na przejazdach i terenach kolejowych (od początku 2021 r.: 4 801 zgłoszeń). W 466 przypadkach dzięki specjalnemu szybkiemu połączeniu wstrzymano ruch pociągów na linii kolejowej i wezwano pomoc (od początku 2021 r.: 108 przypadków).
Jak udzielić pierwszej pomocy?
Zanim przystąpimy do udzielania pierwszej pomocy poszkodowanemu, np. jeśli już doszło do wypadku na przejeździe kolejowo-drogowym, powinniśmy zabezpieczyć miejsce zdarzenia – zatrzymać ruch samochodów. Kolejnym krokiem jest sprawdzenie podstawowych funkcji życiowych poszkodowanego, czyli oddechu i świadomości. Następnie sprawdza się też powstałe urazy. Jeśli poszkodowany oddycha i nie ma żadnych obrażeń, powinniśmy go ułożyć w pozycji bocznej ustalonej i wykonać telefon na numer alarmowy, korzystając z #ŻółtaNaklejkaPLK. Jeśli oddycha i ma obrażenia, nie powinniśmy go dotykać, ale zadzwonić pod numer 112. Jeśli poszkodowany nie oddycha – należy przygotować się do rozpoczęcia resuscytacji i równocześnie wyznaczyć jedną osobę z tłumu, która ma zadzwonić na numer alarmowy, lub samodzielnie wykonać połączenie. Jeśli mamy taką możliwość, warto założyć rękawiczki i przygotować maseczkę do sztucznego oddychania. Kolejny krok to udrożnienie dróg oddechowych, odchylenie do tyłu głowy poszkodowanego i ponowne sprawdzenie oddechu – być może coś go blokowało.
Resuscytacja krążeniowo-oddechowa, czyli RKO, polega na naprzemiennym uciskaniu klatki piersiowej oraz wykonywaniu tzw. sztucznego oddychania. Natychmiastowe rozpoczęcie resuscytacji przez świadków zdarzenia trzykrotnie zwiększa prawdopodobieństwo przeżycia poszkodowanego w wypadku. U osoby dorosłej zaczynamy od 30 ucisków klatki piersiowej na głębokości 4-5 cm (w tempie 100 uścisków na minutę), potem wykonujemy 2 oddechy. Wykonywanie resuscytacji jest wyczerpujące, ale nie powinno się go przerywać, dopóki ratownik lub inna osoba nas nie zmieni. Zawsze należy pozostać w pobliżu poszkodowanego do czasu przyjazdu służb.
W świetle prawa udzielenie pierwszej pomocy jest obowiązkowe poza sytuacjami, kiedy istnieje zagrożenie dla pomagającego. Czy jednak powinien nami kierować tylko obowiązek? Zostawiamy Was z tą myślą. Tymczasem gorące podziękowania kierujemy do służb ratowniczych – to dzięki Wam możemy spać spokojnie, a w sytuacji krytycznej otrzymać pomoc medyczną. Dziękujemy z całego serca!
1 J.-T. Grasner, J. Herlitz, I.B.M. Tjelmeland, J. Wnent i in., European Resuscitation Council Guidelines 2021: Epidemiology of cardiac arrest in Europe, 2021, https://www.cprguidelines.eu/assets/guidelines/European-Resuscitation-Council-Guidelines-2021-Ep.pdf, s. 61, 64 (dostęp: 03.09.2021).
